Chuyên gia "báo động"

Gần sáu năm trước, đề tài nghiên cứu khoa học về báo cháy tự động qua đường dây điện thoại của Huỳnh Đức Thọ (Công ty điện báo - điện thoại Quảng Nam) từng gây sự chú ý lớn. Nay lại thêm công trình báo động khi cáp nội hạt bị cắt vừa đoạt giải nhất hội thi sáng tạo kỹ thuật đã khiến anh xứng đáng với danh hiệu... chuyên gia "báo động".

Một chút tiếc nuối, thạc sĩ viễn thông Huỳnh Đức Thọ bảo "báo cháy tự động qua đường dây điện thoại" của mình ngày nào giờ đã là sản phẩm của một... công ty ở TP Hồ Chí Minh. Hóa ra, đề tài nghiên cứu khoa học cấp Tổng công ty Bưu chính - Viễn thông ấy, đã bị chính anh "bỏ rơi" vì số tiền đầu tư lên đến hàng trăm triệu đồng.

Nhưng đó thực sự là một ý tưởng táo bạo: khi phát hiện cháy, ngoài việc báo cháy cục bộ, hệ thống qua đường dây điện thoại sẽ gửi tín hiệu về trung tâm, từ đó một phần mềm cài đặt sẵn sẽ cung cấp trở lại những thông tin cần thiết nhất giữa lúc "dầu sôi lửa bỏng", như con đường ngắn nhất nơi xảy ra cháy, các phương án chữa cháy đã lập trình sẵn, kể cả các số điện thoại lân cận để nhờ... kiểm tra độ chính xác của tin báo. "Ý tưởng ấy không quá khó, rồi sẽ có người nghĩ ra, mình chỉ may mắn hơn là nghĩ sớm hơn mà thôi" - Huỳnh Đức Thọ khiêm tốn.

Từ sau vụ cháy kinh hoàng ở ITC (TP Hồ Chí Minh) mấy năm trước khiến một bạn thân thiệt mạng, anh càng thêm quyết tâm để tung tất cả thông tin về đề tài nghiên cứu này lên mạng internet với hy vọng "ai đó sẽ hiện thực hóa để giúp cho xã hội"... Bẵng đi mấy năm, Thọ lại có thêm kiểu "báo" khác: báo sửa chữa tốt (nhân viên trong ngành quen gọi là "báo tốt").

Chuyện tưởng bình thường trong thao tác sửa máy điện thoại hỏng của dịch vụ 119, mỗi khi hoàn tất công việc là báo về tổng đài, nhưng với công ty xấp xỉ 250 công nhân làm việc trên mạng thì tình trạng quá tải luôn xảy ra. Đến tháng 3.2006, "báo tốt" bắt đầu ứng dụng ở Quảng Nam với chương trình tự động cập nhật 24/24 tin báo về, tương đương lượng công việc của 8 nhân viên.

Nảy sinh ý tưởng khi đi... bắt trộm

Giai đoạn 2002-2004, Quảng Nam nóng bỏng chuyện kẻ xấu cắt trộm cáp nội hạt. Huỳnh Đức Thọ được đặt hàng một công trình "báo động", nhưng ròng rã hơn hai năm anh vẫn chưa tìm ra... Đến tháng 5.2004, liên tục cáp nội hạt ở khu vực Tam Dân (H.Phú Ninh) bị phá, kẻ xấu chỉ cắt rời chứ không thèm lấy đi. Trinh sát mật phục mãi nhưng đối tượng vẫn bặt tăm, cáp vẫn bị đứt, dồn dập 6 vụ chỉ trong 2 tháng.

Huỳnh Đức Thọ khi ấy là Phó giám đốc Công ty điện báo - điện thoại cũng tham gia mật phục kẻ trộm ban đêm. Sáng ra, cứ nhìn lên múi cáp vừa bị cắt mà bực mình, thế rồi đột nhiên trưa về nhà thì nảy sinh ý tưởng... Anh báo cáo ngay và "ban chuyên án" bí mật đưa hệ thống này vào thử nghiệm. Chỉ vài ngày sau, kẻ gian bị tóm tại trận.

Giải pháp kỹ thuật của anh cũng dễ hình dung. Trên mỗi tuyến cáp lập một thuê bao đường dây nóng tức thời (đấu nối trên tuyến cáp nhưng không gắn thiết bị đầu cuối), tương ứng có một máy giám sát đặt tại HOST trung tâm. Thêm một máy đo cáp cho vệ tinh có tuyến cáp cần giám sát, sẽ "đo" khoảng cách từ nơi xảy ra sự cố đến tổng đài với sai số chỉ khoảng 10 mét. Khi cáp bị cắt, đôi cáp đường dây nóng sẽ chập mạch (tương đương nhấc máy), máy giám sát tại HOST liền đổ chuông. Nhân viên trực tổng đài, trực vệ tinh xem số máy biết ngay tuyến cáp nào đang bị cắt, rồi đo khoảng cách và cơ quan chức năng tóm được kẻ gian gần như ngay lập tức...

Năm 2005, sáng kiến "báo động khi cáp nội hạt bị cắt" của anh được công nhận cấp Tổng công ty Bưu chính - Viễn thông và áp dụng với tất cả các thành viên trên 64 tỉnh thành. Năm ngoái, sáng kiến này chiếm ngôi đầu bảng Hội thi sáng tạo kỹ thuật lần thứ nhất ở Quảng Nam. Tấm bằng Lao động sáng tạo mà Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam trao cho anh hồi năm 2006 là một ghi nhận xứng đáng đối với chuyên gia "báo động" sinh năm 1969 của Quảng Nam.

H.X.H